15 Soruda Adım Adım Seçim Süreci! İşte 31 Mart Yerel Seçimleri Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Seçmen listeleri 4 Ocak 2024 tarihinde askıya çıktı. Seçmenler bu tarihten itibaren bilgilerini sorgulamak ve varsa itiraz etmek için listeleri kontrol etmeye başladı. Seçmen listeleri, 17 Ocak Çarşamba gününe kadar kontrol edilebilecek. 

Seçmen listesinde adı bulunmayanlar, il ve ilçe nüfus müdürlüklerine başvuru yapmalı!

Seçmen kaydı sorgulamak için YSK’nın resmi internet sitesine T.C. kimlik numaranız ile giriş yapabilirsiniz. Açılan sayfada kimlik seri no ve resim doğrulama kodu ile bilgilerinizi ve hanenize kayıtlı olan kişilerin bilgilerini kontrol edebilirsiniz. İşte, YSK seçmen kaydı sorgulama: 

YSK SEÇMEN KAYDI SORGULAMA EKRANI

Seçmen kütükleri 7 Şubat’ta kesinleşecek ve böylece seçmenlerin oy vereceği yer ile sandıkları belirlenmeye başlayacak. Seçmenlerin oy verecekleri yer ve sandıkların kesinleşmesiyle seçmen listesi işlemleri, 11 Şubat 2024 tarihinde tamamlanacak.

Seçmen bilgi kağıtlarının dökümü ve dağıtımı da Şubat ayı bitmeden başlayacak. YSK takvimine göre seçmen bilgi kağıtlarının dökümü ve dağıtımı 29 Şubat tarihinde başlayacak ve 24 Mart tarihine kadar süreç tamamlanacak.

Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) açıkladığı seçim takvimi kapsamında, mahalli idareler genel seçimi 31 Mart 2024 tarihinde gerçekleşecek.

Yüksek Seçim Kurulu (YSK), mart ayında gerçekleşecek seçimlerin mevsim koşulları ve güneşin batış saatine bağlı olarak, ülkemizin doğu bölgelerindeki 32 ilde oy kullanma sürecini bir saat öne çekme kararı aldı. Bu karar kapsamında: 

Adıyaman, Ağrı, Artvin, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Kars, Malatya, Kahramanmaraş, Mardin, Muş, Ordu, Rize, Siirt, Sivas, Trabzon, Tunceli, Şanlıurfa, Van, Bayburt, Batman, Şırnak, Ardahan, Iğdır, Kilis gibi illeri ve bu illerdeki ceza infaz kurumlarını etkileyecek. Bu illerde oy verme süreci 07.00’de başlayıp 16.00’da sona erecek.

Bunun yanı sıra, kararda adı geçen 32 ilin dışında kalan diğer bölgelerde oy kullanma saatleri 08.00’de başlayıp 17.00’de sona erecek şekilde düzenlendi.

YSK (Yüksek Seçim Kurulu), seçmenleri bilgilendirmek amacıyla hazırladığı kamu spotları ve afişler aracılığıyla, oyların geçersiz sayılacağı durumları belirtmişti. Bu durumlar genel olarak aşağıdaki gibidir:

• ‘Evet’ ya da ‘Tercih’ mührü basılmaması,

• Birden fazla adaya oy verilmesi,

• Oy pusulasının bütünlüğünün yırtılma veya kopma ile bozulması,

• Oy pusulasına mühür dışında ya da mühür yerine herhangi bir özel işaret, imza kaşesi veya parmak izi basılması,

• Oy pusulasının belirgin bir şekilde özel olarak karalanması, çizilmesi veya işaretlenmesi,

• Zarftan işaret anlamı taşıyan herhangi başka bir madde çıkması.

Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Ahmet Yener, 31 Mart 2024 tarihinde gerçekleşecek olan seçimlerle ilgili açıklamasında; 36 siyasi partinin mahalli idareler genel seçimine katılmaya hak kazandığına ilişkin tespitin YSK kurulu toplantısında yapıldığını duyurdu. Karar resmi gazetede yayınlandı. İşte, tespit edilen 36 siyasi partinin alfabetik sıraya göre listesi: 

Adalet Birlik Partisi, Adalet Partisi, Adalet ve Kalkınma Partisi, Anadolu Birliği Partisi, Anavatan Partisi, Aydınlık Demokrasi Partisi, Bağımsız Türkiye Partisi, Büyük Birlik Partisi, Büyük Türkiye Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi, Demokrasi ve Atılım Partisi, Demokratik Sol Parti, Demokrat Parti, Emek Partisi, Gelecek Partisi, Genç Parti, Güç Birliği Partisi, Hak ve Özgürlükler Partisi, Halkın Kurtuluşu Partisi, Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi, Hür Dava Partisi, İYİ Parti, Memleket Partisi, Millet Partisi, Milliyetçi Hareket Partisi, Milli Yol Partisi, Saadet Partisi, Sol Parti, Türkiye İşçi Partisi, Türkiye Komünist Hareketi, Türkiye Komünist Partisi, Vatan Partisi, Yeniden Refah Partisi, Yenilik Partisi, Yeni Türkiye Partisi, Zafer Partisi

Siyasi partiler, seçim çalışmaları ve aday listesi hazırlıklarına başladı. Bu kapsamda ilk olarak siyasi partilerin aday adayı listeleri seçim kurullarına 31 Ocak tarihine kadar bildirilecek. Daha sonra siyasi partilerin, aday listelerindeki eksikleri tamamlamak için 22 Şubat’a kadar vakti olacak. 

Geçici aday listeleri 23 Şubat’ta açıklanacak ve son olarak kesin aday listeleri 3 Mart tarihinde ilan edilecek.

Kanunlarımız, seçmenlerin hangi sandık seçmen listesinde kayıtlı olduklarına bağlı olarak sadece belirli bir sandıkta oy kullanabileceklerini belirtir. Bu, istisnalar dışında geçerli bir kuraldır. Aynı şekilde, bir seçmenin hangi seçim çevresinin seçmeni olduğu da önemlidir çünkü seçmenler sadece kendi seçim çevrelerinde düzenlenen seçimler için oy kullanabilirler. 

Bu kapsamda ülkemizde 30 büyükşehir belediyesi sınırları içerisinde yaşayanlar, büyükşehir olmayan illerde yaşayanlar ve köyde yaşayan seçmenler; ancak o seçim çevresinde yapılan seçimler için oy kullanabilecekler. 

Bakalım, 31 Mart yerel seçimlerinde vatandaşlar neler için oy verecek? ?

Seçimde, 30 büyükşehir sınırları içerisinde yaşayan vatadaşlar, ‘büyükşehir belediye başkanı’, ‘belediye başkanı’, ‘belediye meclis üyeliği’ ile ‘muhtarlık ve ihtiyar heyeti’ için oy kullanacak.

İşte, 31 Mart yerel seçimlerinde büyükşehir belediye başkanı için oy kullanacak o iller: 

Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Kayseri, Kocaeli, Konya, Malatya, Manisa, Mardin, Mersin, Muğla, Ordu, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ, Trabzon ve Van

Büyükşehir olmayan illerde seçmenler, ‘il genel meclisi üyeliği’, ‘belediye başkanı’, ‘belediye meclis üyeliği’ ve ‘muhtarlık ve ihtiyar heyeti’ için oy kullanacak.

Köylerde yaşayan seçmenler ise ‘il genel meclisi üyeliği’ ile ‘muhtarlık ve ihtiyar meclisi’ için oy kullanacaklar.

Seçimlerde kullanılacak oy pusulalarının da renkleri belirlendi. Buna göre, 

• Büyükşehir belediye başkanlığına dair oy pusulası ‘beyaz’ 

• İl genel meclisi üyeliklerine yönelik oy pusulası ise ‘turuncu’

• Belediye başkanlığı seçimlerinde kullanılacak oy pusulaları ‘mavi’ 

• Belediye meclisi üyeliği için kullanılacak oy pusulası ‘sarı’ renkte olacak.

Yurtdışında yaşayan ve seçmen kütüğüne kayıtlı olan her Türk vatandaşı, milletvekili genel seçimlerinde, Cumhurbaşkanı seçimlerinde ve halkoylamalarında oy kullanma hakkına sahiptir. Bu oy kullanma işlemi, yurt dışındaki Türkiye temsilciliklerinde ya da gümrük kapılarında kurulan sandıklar aracılığıyla gerçekleştirilir. 

Ancak, yurt dışında yaşayan seçmenlerin yerel seçimlerde oy kullanma hakları bulunmamaktadır.

Her seçimde olduğu gibi 31 Mart 2024 Pazar günü gerçekleşecek olan yerel seçimlerde de bazı yasaklar söz konusu olacak. 

• Seçim günü, sabah 06.00’dan gece 23.59’a kadar alkollü içki satışı ve tüketimi yasaklanacak.

• Türk Ceza Kanunu’nun 6. maddesinin f bendinin 1, 2, 3 ve 5 numaralı alt bentlerinde belirtilen silahları taşıma hakkı, sadece emniyet ve asayiş görevlilerine tanınacak.

• Oy verme süreci boyunca kafe, internet kafe, kıraathane ve kahvehane gibi halka açık eğlence yerleri kapalı olacak. Ancak, restoranlar yalnızca yemek servisine devam edebilecek.

• Seçim yasaklarına riayet edilmesi koşuluyla, seçim günü saat 18.00’den sonra düğünler düzenlenebilecek. 

• Seçimin devam ettiği saatler içerisinde yani, 31 Mart Pazar günü saat 18.00’e kadar basın yayın organlarında seçimlere ilişkin yorum ve tahmin yapılmayacak. 

• Seçim sonuçlarına ilişkin veriler ise 21.00’den sonra yayınlanabilecek. YSK bu saati sayım işlemlerine bağlı olarak daha erkene çekebilir.

Oylar, oy verme işlemleri resmen bittikten yani ‘oy verme saatleri son bulduktan sonra’ sayılmaya başlanacaktır. Bu kapsamda oy sayımı, tüm yurtta oy kullanma saatleri son bulduktan sonra, saat 17.00’den sonra başlayacaktır.

Büyükşehirlerde, öncelikli olarak büyükşehir belediye başkanlığı, ardından belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği ve muhtarlık seçimlerine ilişkin oy pusulalarının sayım ve döküm işlemleri gerçekleştirilecek. 

Büyükşehir olmayan iller için ise, belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği, il genel meclisi üyeliği ve muhtarlık seçimlerine dair oy pusulaları sayılıp dökümü yapılacak.